Chương 1: CÁC KHÁI NIỆM VỀ MẠNG MÁY TÍNH
1/ Mạng máy tính:
1.1 Định nghĩa mạng máy tính
Mạng máy tính hay hệ thống mạng (tiếng Anh: Computer network hay network system), Được thiết lập khi có từ 2 máy vi tính trở lên kết nối với nhau để chia sẻ tài nguyên : máy in, máy fax, tệp tin, dữ liệu …
1.2 Mô hình mạng máy tính
+ Các thành phần của mạng
- Các hệ thống đầu cuối (end system) kết nối với nhau tạo thành mạng, có thể là các máy tính hoặc các thiết bị khác. Nói chung hiện nay ngày càng nhiều các loại thiết bị có khả năng kết nối vào mạng máy tính như điện thoại di động, tivi, …
- Môi trường truyền (medio) mà các thao tác truyền thông được thực hiện qua đó. Môi trường truyền có thể là các loại dây dẫn (dây cáp), sóng điện từ (đối với các mạng không dây).
- Giao thức truyền thông (protocol) là các quy tắc quy định cách trao đổi dữ liệu giữa các thưc thể.
+ Mô hình mạng máy tính
Một máy tính trên mạng có thể thuộc một trong ba loại như sau :
- Máy trạm (Client): Không cung cấp tài nguyên mà chỉ sử dụng tài nguyên từ mạng.
- Máy chủ (Server): Cung cấp tài nguyên và các dịch vụ cho các máy trên mạng.
- Peer: sử dụng tài nguyên và đồng thời cũng cung cấp tài nguyên cho mạng.
Dựa vào cách mà các máy tính được nói vào mạng cũng như cách mà chúng tương tác với mạng và với nhau, mạng máy tính được chia làm ba mô hình cơ bản như sau:
- Mô hình trạm – chủ (Clieent – Server):
Các máy trạm được được nối với các máy chủ, nhận quyền truy nhập mạng và tài nguyên mạng từ các máy chủ. Đối với Windows NT, Windows Server 2000, Windows Server 2003 các máy được tổ chức thành các miền (domain). An ninh trên các domain được quản lý bởi một số máy chủ đặc biệt gọi là domain controller. Trên domain có một master domain controller được gọi là PDC (Primary Domain Controller) vad một BDC (Backup Domain Controller) để đề phòng trường hợp PDC gặp sự cố.
- Mô hình mạng ngang hàng (peer-to-peer)
- Mô hình lai (Hybrid)
Mô hình này là sự kết hợp giữa Client-Server và peer-to-peer. Phần lớn các mạng máy tính trên thực tế thuộc mô hình này.
Trong các mô hình mạng nói trên, mỗi mô hình có những ưu, nhược điểm riêng đối với từng chỉ tiêu đánh giá như: tính bảo mật thông tin, sự cài đặt, khả năng mở rộng mạng…
2.1.Phân loại mạng máy tính: theo khoảng cách:
Theo cách này mạng máy tính được chia thành các loại:
- Mạng cục bộ - LAN ( Local Area Network)
- Mạng thành phố - MAN (Metropolitan Area Network)
- Mạng diện rộng – WAN (Wide Area Network)
- Mạng toàn cầu – GAN (Global Area Network)
Mạng cục bộ - LAN ( Local Area Network)
Là mạng thường được lắp đặt trong các công ty, cơ quan. Bán kính tối đa giữa các máy trạm là dưới 1 km, với số lượng máy trạm từ vài chục đến vài trăm máy (thông thường dưới 100 máy)
Mạng thành phố - MAN (Metropolitan Area Network)
Là mạng thường được lắp đặt trong phạm vi một đô thị hoặc một trung tâm kinh tế xã hội có bán kính hàng trăm km, số lượng máy trạm có thể lên tới hàng nghìn, đường truyền có thể sử dụng cơ sở hạ tầng của viễn thông(đường điện thoại, cáp truyền hình)
Mạng diện rộng – WAN (Wide Area Network)
Là mạng thường được lắp đặt trong phạm vi mọt quốc gia, hoặc như mạng Internet phục vụ các công ty, ngành kinh tế có bán kính rộng lớn, có thể liên kết nhiều mạng LAN, MAN. Đường truyền có thể sử dụng cơ sở hạ tầng viễn thông.
Mạng toàn cầu – GAN (Global Area Network)
Là mạng có thể trải rộng trong nhiều quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế xã hội cho những công ty siêu tốc quốc gia hoặc nhóm các quốc gia. Đường truyền có thể sử dụng cơ sở hạ tầng viễn thông. Mạng Internet là một mạng GAN.
- GIAO THỨC TCP/IP (Tranfer Control Protocol/ Internet Protocol) là một trong những bộ giao thức truyền thông mà Internet và hầu hết các mạng máy tính thương mại đang chạy trên đó. Bộ giao thức này được đặt tên theo hai giao thức chính của nó là TCP(giao thức Điều khiển giao vận) và IP (Giao thức Liên mạng). Chúng cũng là hai giao thức đầu tiên được định nghĩa. Một giao thức TCP/IP gồm 4 lớp, mỗi lớp đại diện là 1 con số kiểu byte. Mỗi máy tính trong mạng giao thức TCP/IP được cung cấp 1 con số nhận dạng gọi là đại chỉ IP. Ví dụ: 198.200.0.254
Chương 2: INTERNET VÀ CÁC DỊCH VỤ THÔNG TIN
1.Các khái niệm cơ bản
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của mạng internet
Tiền thân của mạng internet ngày nay là mạng ARPANET. Cơ quan quản lý dự án nghiên cứu phát triển ARPA thuộc bộ quốc phòng Mỹ liên kết 4 địa điểm đầu tiên vào tháng 7 năm 1969
Khoảng năm 1974 thuật ngữ “ Internet” xuất hiện lần đầu tiên. Lúc đó mạng vẫn được gọi là ARPANET. Năm 1983, giao thức TCP/IP chính thức được coi như một chuẩn đối với ngành quân sự Mỹ và tất cả các máy tính nối với ARPANET phải sử dụng chuẩn mới này. Năm 1984 ARPANET được chia thành 2 phần: {hần thứ nhất được gọi là ARPANET, dành cho nghiên cứu và phát triển; phần thứ hai được gọi là MILNET, là mạng dùng cho mục đích quân sự
Năm 1980, ARPANET được đánh giá là mạng trụ cột của internet. Mốc lịch sử quan trọng của Internet được xác lập vào giữa thập niên 1980 khi tổ chức khoa học quốc gia Mỹ NSF thành lập mạng liên kết các trung tâm máy tính lớn với nhau gọi là NEFNET. Nhiều doanh nghiệp đã chuyển từ ARPANET sang NEFNET Và do đó sau gần 20 năm hoạt động, ARPANET không còn hiệu quả đã ngừng hoạt động vào khoảng năm 1990
Tới năm 1995, NEFNET thu lại thành một mạng nghiên cứu còn Internet thì vẫn tiếp tục phát triển.
Với khả năng kết nối như vậy, Internet đã trở thành một mạng lớn nhất thế giới, mạng của các mạng, xuất hiện trong mọi lĩnh vực thương mại, chính trị, quân sự, nghiên cứu, giáo dục, văn hoá, xã hội…. Cũng từ đó, các dịch vụ trên Internet không như như ngọcừng phát triển tạo ra cho nhân loại một thời kỳ mới: Kỷ nguyên thương mại điện tử trên Internet
Năm 1991 xuất hiện của www: Tim berners Lee ở Trung tâm nghiên cứu nguyên tử châu Âu ( CERN) phát minh ra World Wide Web ( WWW) dựa theo một ý tưởng về siêu văn bản được Ted Nelson đưa ra từ 1985. Có thể nói đây là cuộc cách mạng trên Internet vì người ta có thể truy cập, trao đổi thông tin một cách dễ dàng.
Năm 1994 là năm kỷ niệm lần thứ 25 ra đời ARPANET, NIST đề nghị thống nhất dùng giao thức TCP/IP.WWW đã trở thành dịch vụ phổ biến nhất thứ 2 sau dịch vụ FTP. Những hình ảnh video đầu tiên được truyền từ mạng internet
Các ISP (Internet Service Provider) là nhà cung cấp dịch vụ internet. Các ISP phải thuê đường và cổng của một IAP (Internet Access Provider) Các ISP có quyền kinh doanh thông qua các hợp đồng cung cấp divhj vụ internet cho các tổ chức và các cá nhân sử dụng.
Ngày 19 tháng 11 năm 1997 Internet chính thức xuất hiện tại Việt Nam
1.2 Tên miền (domain)
Mục đích chính của tên miền là cung cấp một hình thức đại diện, hay nói cách khác dùng những tên dễ nhậ biết thay cho những tài nguyên internet mà đa số được đánh địa chỉ bằng số. Cách nhìn trừu tượng này cho phép bất kỳ tài nguyên nào (gọi là Website) điều có thể được di chuyển đến một địa chỉ vật lý khác trong cấu trúc liên kết địa chỉ mạng, có thể là toàn cầu hoặc chỉ cục bộ trong một mạng intranet, mà trên thực tế là đang làm thay đổi địa chỉ IP. Việc dịch từ tên miền sang địa chỉ IP và ngược lại do hệ thống DNS trên toàn cầu thực hiện.
II. CÁC GIAO THỨC SỬ DỤNG TRÊN THỨC INTERNET
Có nhiều giao thức được sử dụng để giao tiếp hoặc truyền đạt thông tin trên internet, dưới đây là một thức các giao thức tiêu biểu
-TCP: Thiết lập kết nối giữa các máy tính để truyền dữ liệu. Nó chia nhỏ dữ liệu ra thành những gói và đảm bảo việc truyền dữ liệu thành công.
-IP: Định tuyến các gói dữ liệu khi chúng được truyền qua internet đảm bảo dữ liệu sẽ đến đúng nơi nhận.
-HTTP: Cho phép trao đổi thông tin qua internet
-FTP: Cho phép trao đổi tập tin qua internet
-SMTP: Cho phép gửi các thông điệp thư điện tử (email) qua internet.
-POP3: cho phép nhận các thông điệp thư điện tử qua internet
_MIME : Một mở rộng của giao thức SMTP, cho phép gửi kèm các tập tin nhị phân, phim, nhạc, ….theo thư điện tử
-WAP : Cho phép trao đổi thông tin giữa các thiết bị không dây, như điện thoại di động
III. CÁC KỸ THUẬT KẾT NỐI MẠNG INTERNET
- Dùng đường dây điện thoại( DiaUp, ADSL)
- Kết nối trực tiếp dùng các cable (cáp quang)
- Kết nối qua vệ tinh
IV. CÁC PHẦN MỀM DUYỆT WEB
Trình duyệt Web là một phần mềm ứng dụng cho phép người sử dụng xem và tương tác với các văn bản, hình ảnh, đoạn phim, nhạc, trò chơi và các thông tin khác trên một trang web của một địa chỉ web trên mạng toàn cầu hoặc mạng nội bộ. Văn bản và các hình ảnh trên một trang web có thể chứa siêu liên kết với các trang web khác của cùng một địa chỉ web hoặc địa chỉ web khác. Trình duyệt web cho phép người sử dụng truy cập các thông tin trên trang web một nhanh chóng và dễ nhàng thông qua các liên kết đó. Trình duyệt web đọc định dạng HTML để hiển thị, do vậy một trang web có thể hiển thị khác nhau trên các trình duyệt khác nhau.
-Một số trình duyệt web hiện cho máy tính cá nhân bao gồm Internet Explorer, Mozilla Firefox, Opera, Safari…
5.3 Dịch vụ thông tin
- Máy tìm kiếm thông tin hay còn gọi với nghĩa rộng hơn là công cụ tìm kiếm (Search tool), thực chất là một phần mềm nhằm tìm ra các trang trên mạng Internet có nội dung theo yếu cầu người dùng dựa vào các thông tin mà chúng có. Việc tìm các tài liệu sẽ dựa vào các từ khóa.
-Từ khóa: được hiểu như là một tổ hợp các từ của một ngôn ngữ nhất định được sắp xếp hay quan hệ với nhau thông qua các biểu thức logic mà công cụ tìm kiếm hỗ trợ.
- Toán tử logic thường dùng khi tìm tin là *(AND), +(OR), -(NOT)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét